Информатика пәні бойынша программалау тілін оқытудың модулдік-жоспары. (9 немесе 10 сынып).

Мақсаты мен міндеті:

Оқуышлардың алгоритмдік, абстрактілі және логикалық ойлау жүйесін қалыптастыру, нақты процестерді программалау құралдары арқылы моделдеу дағдысын қалыптастыру.

Оқуышларды алгоритм ұғымымен және оның қасиеттерімен, алгоритмді жазу түрлері және есептеу кезеңдері ұғымдарымен таныстыру.

Осы міндеттер негізінде қолданбалы есептерді компьютерде орындау және программалау әдістеріне барынша көңіл бөлінген: бағдарлау тілінің операторларын қолдана алу (енгізу – алу, есептеу, шартты, циклдік…), массивтермен, процедарлар және функциялармен, графиктермен және файлдармен жұмыс істей білу керек.

Бағдарлама 9 модулден тұрады:

1-модуль «Турбо Паскаль 7.0 - Бастамалары»

• Тілдің авторы
• Программалау (бағдарлау) тілі
• Программаның құрылымы мен жазылу ережелері
• Программа қалай орныдалады
• Нәтиже шығаруды ұйымдастыру
• Мәліметтер типі
• Айнымалырады анықтау
• Мән енгізуді ұйымдастыру
• Есептеу
• Меншіктеу операторы
• Жазба құрылымы

2-модуль «Турбо Паскаль 7.0 –CRT модулы»

Пәндік негіздің құрамы:

• Паскаль модулдері
• Клавиатураны программалау
• Экранға мәтін шығару
• Бояулармен жұмыс
• Дыбыс генераторы
• Караоке жасау

3-модуль «Турбо Паскаль 7.0 – Шартты оператор»

Пәндік негіздің құрамы:

• Шартты алгоритм
• Шартты опретаордың блок-схемасы
• Шартты опретаордың жалпы түрі
• Жәй және құрама оператор
• Толымсыз шартты оператор
• Қабатталған шарттар (вложенные)

4-модуль «Турбо Паскаль 7.0 – Циклдер»

Пәндік негіздің құрамы:

• Repeat..Until циклі
• Repeat..Until –дің блок - схемасы
• Циклдегі санағашты ұйымдастыру
• Қосынды табу, көбейту
• For ..do циклі
• For ..do блок - схемасы
• Repeat..Until және For ..do циклдік операторлардың жұмыстарын салыстыра отырып талдау.

5-модуль «Турбо Паскаль 7.0 – Массивтер»

Пәндік негіздің құрамы:

• Негізгі тұсініктер
• Массивті анықтау
• Массив элементтерін егізу/шығару
• Массив элементтерінің қосындысы
• Массив элементтерінің көбейтіндісі
• Кездейсоқ сандар массивін шығару.
• Массив элементтерінің орындарын ауыстыру
• Массивтің ең кіші элементі
• Массивтің ең үлкен элементі
• Ұасиеті алдын ала белгілі массив элементін іздеу
• Массивті көпіршік әдісімен сұрыптау
• Екі өлшемді массив (матрица)
• Матрицаны анықтау
• Матрица элементтерін енгізу/шығару

6-модуль «Турбо Паскаль 7.0 – Жодық тип»

Пәндік негіздің құрамы:

• String типі
• Жоддық процедуралар
• Жолдық функциялар

7-модуль «Турбо Паскаль 7.0 – Файлдармен жұмыс»

Пәндік негіздің құрамы:

• Деректердің файлдық типтері
• Паскалдағы файлдық типтер
• Файлдға кіру
• Файлға жазу
• Файлдан оқу
• Файлдармен жұмыс істейтін циклдер

8-модуль «Турбо Паскаль 7.0 – Процедуралар мен функциялар»

Пәндік негіздің құрамы:

• Негізгі терминдер мен тұсініктер
• Процедуралар
• Функциялар

9-модуль «Турбо Паскаль 7.0 – Паскалдағы графитер-суреттер»

Пәндік негіздің құрамы:

• Графическтік тәртіп
• Мәтіндік тәртіптегі экран
• Графиктік тәртіптегі экран
• Графиктік экранды тағайындау (инициализация)
• Graph модулы
• Анимация (қозғалмалы көнрістер жасау)

Оқуы соңында 9 немесе 10 сынып оқушысы мыналарды білуі және жасай алуы керек:

Программалау тілі не үшін керек?
Программалу тілінің мәнін білуі;
Turbo Pascal 7.0 программалау ортасында жұмыс істей алу;
Паскаль тілінде программа жазу және оны компьютерде орныдау;
Turbo Pascal 7.0 редакторымен жұмыс істей білу;
Жанама нұсқаулармен жұмыс істеу және олардың мінісін білу;
Программалау барысында мәліметтер типін сауатты қолдана білу;
Меншіктеу операторы қалай жұмыс істейтінін жіне оны қолдануды білу;
SYSTEM, CRT, DOS, GRAPH кітапханалық модулдерінің мәнісін білу және оған кіретін ішкі программаларды;
Мәтіндік және графиктік тәртіпте істеп тұрған экранның жұмыс істеу принципін білу;
Алгоритм анықтамасын, оның қасиеттерін, жазылу тәсілдерін білу;
Құрама және шартты операторлардың жұмысын және оны қолдануды білу;
Қайталаушы операторларды программалауда тиімді қолдана білу;
Кездейсоқ сандар генераторын қолдана білу;
Қасиеті алдын ала берілген элементті массивтен табу алгоритмдерін білу;
Масив элементтенің орнын ауыстыру және сұрыптау алгогритмдерін білу;
Екі өлшемді массивтермен жұмыс істей алу
Графиктік тәртіпте жұмыс істей алу;
Паскаль ортасында файлдармен жұмыс істей алу;

Паскаль. Програмный модуль.
9 или 10 класс

Цели и задачи:

Формирование у учащихся алгоритмического, абстрактного и логического мышления, умения моделировать реальные процессы посредством программирования. Ознакомить учащихся с понятием алгоритма и его свойств, формами записи алгоритмов и этапами решения задач. В рамках этих задач значительное внимание уделено изучению программирования и методам решения прикладных задач на компьютере: уметь пользоваться операторами языка (ввод, вывод, вычисления, условный, циклический), работа с массивами, с процедурами и функциями, с графикой и файлами.

Программа содержит 9 модулей изучаемого материала:

1-й модуль «Турбо Паскаль 7.0 - Начала»

• Автор языка
• Языки программирования
• Структура программы и правила записи
• Как выполнить программу
• Организация вывода
• Тип данных
• Объявление переменных
• Организация ввода
• Вычисления
• Оператор присваивания
• Структурированная запись

2-й модуль «Турбо Паскаль 7.0 –Модуль CRT»

Предметную основу составляют:

• Модули Паскаля
• Программирование клавиатуры
• Текстовый вывод на экран
• Работа с цветом
• Звуковой генератор
• Создание караоке

3-й модуль «Турбо Паскаль 7.0 – Условный оператор»

Предметную основу составляют:

• Условный алгоритм
• Блок-схема условного оператора
• Общий вид условного оператора
• Простой и составной оператор
• Неполный условный оператор
• Вложенные условия

4-й модуль «Турбо Паскаль 7.0 – Циклы»

Предметную основу составляют:

• Цикл Repeat..Until
• Блок- схема цикла Repeat..Until
• Организация счетчика
• Нахождение суммы, произведения
• Цикл For ..do
• Блок- схема цикла For ..do
• Сравнительный анализ работы операторов цикла Repeat..Until и For ..do

5-й модуль «Турбо Паскаль 7.0 – Массивы»

Предметную основу составляют:

• Основные понятия
• Объявление массива
• Ввод/вывод элементов массива
• Сумма элементов массива
• Произведение элементов массива
• Генерация массива случайных чисел
• Перестановка элементов массива
• Минимальный элемент массива
• Максимальный элемент массива
• Поиск элементов массива по заранее заданному признаку
• Сортировка массива методом пузырька
• Двумерный массив (матрица)
• Объявление матрицы
• Ввод/вывод элементов матрицы

6-й модуль «Турбо Паскаль 7.0 – Строковый тип»

Предметную основу составляют:

• Тип String
• Строковые процедуры
• Строковые функции

7-й модуль «Турбо Паскаль 7.0 – Работа с файлами»

Предметную основу составляют:

• Файловый тип данных
• Файловые типы в Паскале
• Доступ к файлам
• Запись в файл
• Чтение из файла
• Циклы для работы с файлами

8-й модуль «Турбо Паскаль 7.0 – Процедуры и функции»

Предметную основу составляют:

• Основные термины и понятия
• Процедуры
• Функции

9-й модуль «Турбо Паскаль 7.0 – Графика в Паскале»

Предметную основу составляют:

• Графический режим
• Экран в текстовом режиме
• Экран в графическом режиме
• Инициализация графического режима
• Модуль Graph
• Анимация

В конце обучения в 9 или 10 классе ученики должны уметь:

Знать назначение языков программирования;
Уметь пользоваться средой программирования Turbo Pascal 7.0;
Уметь составлять программы на Паскале и отлаживать их;
Уметь пользоваться редактором Turbo Pascal 7.0;
Знать назначение и уметь пользоваться контекстными подсказками;
Грамотно применять типы данных при программировании;
Знать, как работает оператор присваивания, и уметь применять его;
Знать назначение библиотечных модулей SYSTEM, CRT, DOS, GRAPH и применять входящие в них подпрограммы;
Знать принципы работы экрана в текстовом и графическом режимах;
Знать определение алгоритма, его свойства, способы записи;
Знать работу и уметь применять в программировании условный и составной операторы;
Уметь программировать задачи с применением операторов цикла;
Знать и уметь применять генератор случайных чисел;
Знать алгоритмы поиска элементов в массиве по заданному критерию;
Знать алгоритмы перестановки и сортировки элементов массива;
Уметь работать с двумерными массивами;
Уметь работать в графическом режиме;
Уметь работать с файлами.

Ұқсас тақырыптар:

• Информатика пәнінен 7-8-9 арналған факультатив сабақ жоспарлары.
• Информатика, матемтаика. «Жыл - информатигі» (стс).
• Электрондық оқулық. Информатика-9-10.
• Pascal-да программалар: 2-лік->10 сан, 10-дық->2 сан, 4 амал, Қазақша жыл.
• Информатикадан факультативтік сабақ: Графикалық көмекшi программалар.
• ОҚЫТУ ҮРДІСІНДЕ «ЖҮЙЕЛІК ТӘСІЛДІ» ҚОЛДАНУ ТӘЖІРИБЕСІНЕН
• Repeat және While циклдік операторлары
• Файлдар көшіру
• Информатика-9. Символдық мәліметтермен жұмыс тәсілдері (2 сағ).
• Паскаль. «Бақытты билет», Бүтін санды жай көбейтінділерге бөлшектеу, ASCII таблицасын шығару, Фамилияларды сұрыптау, Хоар процедурасы