Қалтай Мұхамеджанов атындағы №1 мектеп-гимназия,

Мақсаты:
Символдық айнымалылармен жұмыс істеу, функцияларды пайдалану,    шамамен орындалатын амалдармен таныстыру. Символдық мәліметтерді енгізу, шығару ерекшеліктерін түсіндіре отырып, программа құруға дағдыландыру.

Символдық шама дегеніміз- сөз тіркестері түрінде берілген мәтін элементтері. Символдық шаманы- char түйінді сөзімен сипаттаймыз.

Мәтіндік ақпаратты енгізу:

Паскаль тілдінде символдар тізбегінен тұратын тіркестік айнымалылар кең қолданылады.  Оның типін көрсету үшін  string  түйінді сөзі қолданылады.

Тіркестік өрнек деп- амал белгілері, тіркестік тұрақтылар, айнымалылар және функция атауларынан құралған ұзындығы 256 символдан  артпайтын тізбекті айтады.  Тіркестік өрнектерде біріктіру және салыстыру амалдары пайдаланады. Біріктіру амалы “+” белгісімен белгіленеді.

Мыс: Тіркестік өрнек:  ‘Ал’+’ма’+’ты’;     Нәтиже: ‘Алматы’
Салыстыру амалдары:

Олар: =,<,>,>=,<= белгілерімен белгіленеді.

Сөз тіркестерін салыстыру амалының нәтижесі логикалық шама (True немесе False)  болады.

Мыс: ‘program’ <‘PROGRAM’      - TRUE
‘BBB’ <‘BB’      - false

Функциялар
Символдық шаманы- char қызметші сөзімен, символдар тізбегін –string қызметші сөзімен сипатталады.

Мыс:   А: =‘X’  - char            В:=‘ЭЕМ’  -string
1. Жолдың ұзындығын есептеу үшін LENGTH функциясы  қолданылады.         Жазылу  форматы:
X:= LENGTH (A);

2. Жолдың фрагменттерін ойып алу үшін -  COPY  функциясы  қолданылады.           Жазылу  форматы:
COPY(A,N,M)

3.  Фрагменттерді  біріктіру үшін –CONCAT   функциясы  қолданылады.           Жазылу  форматы:
CONCAT (X,A)

4. Жолдың  ішінде тұрған бір фрагменттің орнын  анықтау үшін –POS   функциясы  қолданылады.     Жазылу  форматы:
POS (X,A);

5.  Insert(S1,S2,N)-S1 жолын S2 жолының N  орнынан бастап енгізу
Символдық шаманы- char қызметші сөзімен сипаттайды.

Латын альфавитінің  әріптерін экран бетіне шығару  бағдарламасын құру.

Ұқсас тақырыптар:

• Информатика-9. Символдық мәліметтермен жұмыс тәсілдері (2 сағ).
• 2012-2013 орта мектептерге келген олимпиада есептері, шешулерімен (Ақтөбе облысы бойынша).
• 2012-2013 аудандық олимпиада есептері ІІ тур (Ауданов Махсет, Маңғыстау облысы)
• 21-22.12.2012. Информатикадан аудандық олимпиада есептері шығаруларымен. 10-11сынып. І-ІІ тур.
• Паскаль. Жолдық процедуралар мен функциялар (практикалық сабақ).
• Информатика 2010-2011. Олимпиада есептері шығарылуымен.
• Информатика пәні бойынша облыстық олимпиада тапсырмалары. (Маңғыстау облысы, 2011-2012 о.ж.)
• Pascal-да программалар: 2-лік->10 сан, 10-дық->2 сан, 4 амал, Қазақша жыл.
• ІІ-тур. Информатикадан 2011-2012 жылғы аудандық олимпиадасы, 2-этап.
• Паскалдан жиі қолданыстағы тақырыптық есептер (40 есеп+шешуі).