Мерген Жұман. Алматы облысы, Талдықорған қаласы.

Сабақтың тақырыбы:
Мақсаттары:
1. Білімділік. Оқушыларға қарапайым және фигуралық мәтін туралы білім беру.
2. Дамытушылық. Логикалық ойлау қабілетін, есте сақтау қабілетін, компьютермен еркін жұмыс жасай білу және қолдануын дамыту.
3.Тәрбиелік. Қажырлы, қарапайым, ұқыпты, салауатты болуға және берекелі, ұжымшыл болуға тәрбиелеу
Сабақтың әдісі: Оқу-танымдық әрекеттерді ұйымдастыру.
Берілген уақыт: 270 минут
Өткізілетін жер: № 10 шеберхана
Пәнаралық байланыс: Геометрия, сурет, дизайн .
Сабақта қолданылатын құрал-жабдықтар: Компьютер, интербелсенді тақта, бүкіләлемдік ақпараттық өрнек, үлестірмелер.

Сабақ барысы:

I. Ұйымдастыру кезеңі (5 минут).
а) Сәлемдесу
ә) Оқушыларды түгендеу
б) Құрал-жабдықтарды, оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

II. Кіріспе нұсқау (40 минут).
1. Өткен метериалды пысықтау.
1) Объектіге түс қалай беріледі?
2)    Түс модельдерінің ерекшеліктері қандай?
3)    Контур бойынша түс құю барысын түсіндір.

1. Тақырып пен мақсатын хабарлау.

Қарапайым және фигуралық мәтін

3. Жаңа тақырыппен таныстыру, конспекті жаздыру. Тапсырма орындау әдістерін түсіндіру.
4. Кіріспе нұсқаудың материалдарын бекіту. Сұрақтар, тапсырмалар.
5. Жұмыс кезіндегі және жұмыс соңындағы техника қауіпсіздігі туралы естеріне салу.
6. Жұмыс орындарына бөлу.

III Ағынды нұсқау (200 минут).
Өздік жұмыс. Әр оқушы берілген үлестірмелер бойынша жұмыстар жүргізу.

Шебердің аралау мақсаты:
1)    Жұмыс орнын ұйымдастыру
2)    ТҚЕ нұсқау
3)    Жұмыстың жүру барысына нұсқау
4)    Тәжірибелік көмек ұсыну

IV Қорытынды нұсқау (15 минут).

• Жасалған жұмыстарға сараптама жасау
• Жеткен жетістіктерді айту
• Жіберген кемшіліктерді көрсету
• Компьютерді өшіру
• Жұмыс орнын жинау

V Бағалау: (5 минут) Оқушылардың өздік жұмыстарын тексеріп, журналға бағаларын қою.

VI Үйге тапсырма:  (5 минут)
Corel Draw программасында қарапайым және фигуралық мәтін теру бойынша тапсырмаларды орындап, лекцияны қайталаңдар.

Құрастырған:                 М. Жуман

Қарапайым және фигуралық мәтін

Програма нақты функциялары қарастырудың  алдында мәтінді сипаттайтын терминдерді анықтап алу керек.CorelDRAW-те мәтін жай (paragrah) (қарапайым) және фигуралық (artistic) деп бөлінеді. Бұл бөлушартты, жасаушылар оны программа жұмысын тиімді ету үшін енгізген. Мұндай бөлудің себебі-мәтінді жұмыстың екі мейлінше ерекшеленген типтері үшін қолдану:

1. Дөңестеу, бұрмалау, көлеңке жасау, градикалық объектілер бойы орналастыру жане т.б арнайы эффектілерін пайдаланып өте шағын мәтіндік үзінділерді (тақырыптарды,үлкен әріптерді жане т.б) жасау.

2. Мәтіннің едәуір көлемдерін беттеу. Мұнда “едәуір”  деген мәтіннің көлемі бір абзацан көп екенін айтады.Мұндй мәтін информатцияберуге арналған жанееее ол үшін,ең алдымен,жеңіл оқылуы жане модификация маңызды.

Жұмыстардың әр типі үшін CorelDRAW пішімдеудің неғұрлым колайлы функцияларын ұсынады.Жасаушылар сияқты бізде олардың арсындагы айырмашылық соншалықты көп екендігі мәтіннің жай және фигуралық екі типі туралы айтуға мумкіндік береді деп есептейміз. Фигуралық мәтін жұмыстардың бірінші түрі үшін,ал жай-екінші түрі үшін қолданылады.

ФИГУРАЛЫҚ МӘТІН.  Біз оны жасауда алдыңғы тарауда бастаған Старана чудес (“Ғажайыптар елі”)фирмасының олагатипін аяақтау иушін фигуралық мәтіді қолданайық.

Ең алдымен мәтінді теріңіз, сонан соң оны ұлгіге немесе ойлап тапқан түрге сәйскес пішімдеңіз де мәтінді тура бекітілген орынға орналастырыңғыз, тек сонан киін блоктын турән жетілдіріңгіздер. Ендеше логатиптегі фирманың атауын дәл осылай жасайық.

Фигуралық мәтінді енгізу

Фигуралық мәтінді енгізу өте оңай. Инструментер панелін Мәтін (текст,text Tool)иструментін тандаңыздар. Оның батырмасында”А”аріпі салынған. Нұсқағыж төменгі он жағында дәл осындай”А”әріпі бар крес түрінде болады. Беттің кез келген ижерінде мауыспен шертіңіздер. Шерткен жерде жыпылықтаған тік сызық пайда болат. Бұл мәтіндік мензер, ол бетте перне тақтадан енгізілетін символдар пайда болатын орынды (енгізу нуктесін)көрсетеді.”Страна чудес”мәтінін теріңіздер. Сөз дердің арасында enter пернесін басыңыздар, сонда “Чудес”сөзі жана жолға ауысады.

Мензер және нүсқағыш

Иллюстрадсияда мәтіндік мензел болғанда мауыстың нұсқғышы жоғалмайды. бұл экранда мәтінді енгізуді үзбей, командаларды және басқару элементерін таңдауға мүмкіндік береді. Қасйеттер панелінің өзгеруіне көніл бөліңіздер. Енді мәтінді басқару элементері орналасыпты.

Corel DRAW-те мәтінді енгізу ережелері мәтіндік редаксиалардың көбінікіндей.

Стандарты басқару пернелерін барлығы жумыс істеиді:

Мензерді басқару пернелері енгізу нүктесін жылжытады.

Осы пернелерді енгізу нктесі, Ctrl басулы кезде, бір сөзге жылжытады.

Home пернесін енгізу нүктесін жолдын басына, ал END пернесі-жолдын айағына апарады .

Мәтінін басын ауыстыру Page Upпернесінің көмегімен, ал аяғына-page Down-мен жұргізіледі,

Енгізілген мәтінді үнсіз келісім қарпімен пішім деледі егер сіздер бүл унсіз келісімді ағымдағы құжат шегінде өзгерткілеріңз келсе, мәтін(text tool) инструментін және мәтінді енгізу алдында жана қаріп тандаңыздар. Егер сіздер мәтінді енгізуді бастап қоиып қаріп тандаңыздар, яғни мауыспен бетте шеркенен кеиін, онда ол тек осы мәтіндік обиекть ушін ғана қолданылады, ал келесісін жасағанда сіздерге қайта қаріп тандауға тура келеді.

Сөзді тұтас белгілеу

Мәтіндеу(text tool)инструментімен мәтінде екі қайтара шерту тұтас сөзді, яғни 1 бос орынан келесі бос орынға деиінгі синволдар тізбегі белгілеиді.

Қаріпті таңдау

Мәтінің ең басты атри буты қаріп болып табылады.

Оны логатиптегі мәтін ушін береиік.

1. Истументтер жинғына нұсқағыш(pick tool)инструментін таңдаңыздар да терілген мәтінді белгілеңіздер.

2. Қасиеттер пернесіндегі ашылатын қаріп (Шифт, fond list)тізімін times new roman қаріпін табыңыздар.

Сіздер тізімі қаріп тандасымен-ақ, ол белгіленген мәтінді пішімдит.

Мысалдар қаріптері

Біздің мысалдарда бізтек Microsoft Windows немесе Corel DRAW 10.0 жабдығына көптеген қаріптер кіреді,бірақ олардың бірнешеуінің құрамында ғана ОРЫС  қазақ алфавитінің символдары бар. Бұл қаріптер CYRILLIC қапшығында болады, өз кезегінде ол програманның дддиссструууибутивігінің бірінші дискісінің FONDS қапшығының ішінде болады.Біз көбінесе осыларды колданатын боламыз. Corel қаріптерінің екі – Туреl жане True  type атты варианттары бар.Сіздер олардың кайсысын қолданатындығыңыз жаттығыулар орындағанда принципті емес.

Әлпет таңдау

Әлпетті де қасиеттер панелінде таңдауға болады.Corel

DRAW програмасында кәдімгі(нормалдық), жартылай қалың, курсивтік жане жартылай қалың курсивтік әлпеттер.

Курсивтік (Italic) I Курсивті әрпі бар батырмада шертіңіздер.Мәтін курсивті болды, ал батырма, осы әлпеттің белгігенген мәтінге қолданылуын корсетіп, басулы қалпында қалды.

Ұқсас тақырыптар:

• «Corel Draw векторлық графика». Авторлық бағдарлама.
• И-10. Программалаудың құрлымдық, модульдік әдістері.
• И-9. Мәліметтердің типтері. Мәліметтердің стандартты типтері.
• «AutoCAD жүйесінде «Сурет салу» құрал-саймандар тақтасымен танысу»
• Сайт дайындау технологиясы. Өндірістік оқыту сабағы.
• I-тур. Информатикадан 2011-2012 жылғы аудандық олимпиадасы, 2-этап, 5 сағат (2012 облыстық І-тур)..
• Microsoft Access бағдарламасымен танысу
• И-7. Windows-тың негізгі обьектілері (ашық сабақ).
• VB. Басқару элементтері.
• И-10. Мәтіндік процессорлар құжаттармен жұмыс